Mất động lực không chỉ là hiện tượng tâm lý mà còn là vấn đề xã hội, ảnh hưởng đến mọi thế hệ trong bối cảnh hiện đại. Trong hành trình khơi lại động lực sống và làm việc, việc thấu hiểu bản thân đóng vai trò cốt lõi. Các công cụ kiểm tra tính cách như Big Five, MBTI, hay DISC. Đặc biệt là Big5, ngày càng chứng minh giá trị trong việc giúp con người nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, từ đó xây dựng chiến lược phù hợp để vượt qua trạng thái mất động lực, thiếu niềm tin vào cuộc sống.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào ý nghĩa, vai trò của các công cụ này, và cách chúng hỗ trợ con người tìm lại động lực sống.

#1. Tại sao cần thấu hiểu bản thân để khơi lại động lực?

Động lực sống và làm việc không chỉ xuất phát từ ngoại cảnh mà còn từ nội lực bên trong mỗi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ chính mình – điểm mạnh, điểm yếu, hay cách mình phản ứng với thách thức. Điều này khiến họ dễ bị cuốn theo áp lực xã hội, mất phương hướng và rơi vào trạng thái chán nản. Việc thấu hiểu bản thân thông qua các công cụ kiểm tra tính cách giúp:

1. Xác định nguồn gốc vấn đề: Tại sao bạn cảm thấy mất động lực? Là do môi trường, công việc không phù hợp hay do cách bạn phản ứng với áp lực?
2. Tạo nền tảng thay đổi: Biết mình cần gì và muốn gì giúp bạn thiết lập mục tiêu rõ ràng hơn.
3. Tận dụng tối đa điểm mạnh: Hiểu rõ tiềm năng bản thân giúp bạn tự tin và duy trì động lực lâu dài.

#2. Giới thiệu các công cụ kiểm tra tính cách phổ biến

Các công cụ kiểm tra tính cách giúp bạn thấu hiểu sâu sắc về bản thân, từ điểm mạnh, điểm yếu đến cách bạn phản ứng với môi trường. Chúng không chỉ hỗ trợ trong việc định hướng phát triển cá nhân mà còn cải thiện mối quan hệ, hiệu suất công việc và xây dựng động lực bền vững. Dưới đây, là 03 công cụ phổ biến tại môi trường Việt Nam hiện nay.

1. Big Five Personality Traits Công cụ Big Five đo lường tính cách dựa trên 5 yếu tố chính: Openness (Sáng tạo), Conscientiousness (Kỷ luật), Extraversion (Hướng ngoại), Agreeableness (Hòa đồng), và Neuroticism (Cảm xúc bất ổn). Big Five được đánh giá cao vì độ chính xác và khả năng áp dụng trong nhiều lĩnh vực, từ công việc đến cuộc sống cá nhân.
2. MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) MBTI phân loại tính cách thành 16 nhóm dựa trên 4 yếu tố chính: Hướng nội/Hướng ngoại, Trực giác/Cảm giác, Lý trí/Cảm xúc, và Phán đoán/Linh hoạt. Công cụ này giúp nhận diện phong cách làm việc và cách mỗi người xử lý vấn đề.
3. DISC Personality Test DISC tập trung vào hành vi của con người trong các tình huống khác nhau, chia thành 4 nhóm: Dominance (Thống trị), Influence (Ảnh hưởng), Steadiness (Ổn định), và Conscientiousness (Kỷ luật). DISC thường được dùng trong quản trị nhân sự và phát triển kỹ năng cá nhân.

#3. Big Five: Cách hỗ trợ tìm lại động lực

Big Five là công cụ hiệu quả để hiểu rõ tính cách cá nhân và xây dựng chiến lược phù hợp để khơi lại động lực. Dưới đây là cách từng yếu tố trong Big Five liên quan đến việc duy trì và tái tạo động lực:

1. Openness (Sáng tạo và cởi mở với trải nghiệm mới)
   1. Người có điểm Openness cao thường thích thử thách mới và tìm thấy động lực trong sự sáng tạo. Tuy nhiên, nếu môi trường làm việc hoặc cuộc sống quá lặp lại, họ dễ chán nản.
   2. Giải pháp: Tìm kiếm cơ hội để học hỏi hoặc tham gia vào các dự án sáng tạo, từ đó khơi lại cảm hứng.
2. Conscientiousness (Kỷ luật và trách nhiệm)
   1. Người có điểm Conscientiousness cao thường tự đặt mục tiêu rõ ràng và làm việc chăm chỉ. Nhưng khi không đạt được kết quả như mong đợi, họ dễ rơi vào trạng thái tự trách móc.
   2. Giải pháp: Chia nhỏ mục tiêu thành các bước nhỏ và tập trung vào tiến bộ thay vì sự hoàn hảo.
3. Extraversion (Hướng ngoại)
   1. Người hướng ngoại thường cần sự kết nối xã hội để cảm thấy tràn đầy năng lượng. Mất động lực ở họ có thể xuất phát từ cảm giác cô đơn hoặc môi trường không đủ năng động.
   2. Giải pháp: Tham gia các hoạt động nhóm hoặc tìm kiếm cộng đồng cùng chí hướng để tái tạo năng lượng.
4. Agreeableness (Hòa đồng và dễ mến)
   1. Người có điểm Agreeableness cao thường quan tâm đến cảm xúc của người khác. Tuy nhiên, họ dễ mất động lực khi cảm thấy bị lợi dụng hoặc không được ghi nhận.
   2. Giải pháp: Học cách đặt giới hạn cá nhân và tìm kiếm những mối quan hệ hỗ trợ tinh thần.
5. Neuroticism (Cảm xúc bất ổn)
   1. Người có điểm Neuroticism cao dễ bị stress và lo lắng, khiến họ nhanh chóng mất động lực khi đối diện với thách thức.
   2. Giải pháp: Áp dụng các kỹ thuật quản lý cảm xúc như thiền, yoga, hoặc viết nhật ký để giảm căng thẳng.

Xem thêm: Hướng dẫn khai thác mô hình đánh giá tính cách Big-Five (Free)

#4. 04 bước vận dụng công cụ vào việc khơi lại động lực

Hiểu rõ bản thân qua các công cụ kiểm tra tính cách là bước đầu tiên để khơi lại động lực. Với 04 bước sau đây sẽ giúp bạn nhận diện nguồn gốc của sự mất hứng thú và tìm ra cách điều chỉnh hành vi, thiết lập mục tiêu phù hợp để tái tạo năng lượng tích cực.

1. Sử dụng kết quả kiểm tra để xác định “điểm nghẽn” động lực: Sau khi thực hiện bài kiểm tra, hãy phân tích các kết quả để nhận diện những yếu tố đang cản trở bạn. Ví dụ, nếu bạn có mức Neuroticism cao, việc quản lý cảm xúc cần được ưu tiên.
2. Thiết lập kế hoạch cá nhân hóa: Dựa trên tính cách, hãy xây dựng một kế hoạch hành động phù hợp. Ví dụ: Người có điểm Openness cao nên tìm kiếm những cơ hội sáng tạo, trong khi người Conscientiousness cao cần các mục tiêu rõ ràng để duy trì động lực.
3. Kết hợp với hỗ trợ từ bên ngoài: Các công cụ kiểm tra tính cách không thể thay thế hoàn toàn sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình, hoặc chuyên gia tâm lý. Sự kết hợp giữa tự nhận thức và hỗ trợ xã hội sẽ mang lại hiệu quả cao nhất.
4. Duy trì thói quen đánh giá lại bản thân: Tính cách không phải là thứ bất biến. Mỗi người đều thay đổi qua thời gian, và việc định kỳ kiểm tra lại bản thân giúp bạn điều chỉnh kế hoạch phù hợp với những thay đổi này.

#5. Vai trò của thấu hiểu bản thân trong xã hội hiện đại

Trong một thế giới đầy áp lực và biến động, việc thấu hiểu bản thân không chỉ giúp con người tìm lại động lực mà còn tạo ra nền tảng vững chắc để đối mặt với các thử thách khác. Các công cụ kiểm tra tính cách không phải là giải pháp thần kỳ, nhưng chúng mở ra cánh cửa để bạn nhìn sâu hơn vào nội tâm và bắt đầu hành trình thay đổi tích cực.

Xem thêm: Giải mã tính cách do nghề nghiệp ảnh hưởng | Công cụ Trait-Map®

Kết luận

Mỗi người đều mang trong mình những đặc điểm tính cách độc đáo, ảnh hưởng trực tiếp đến cách họ duy trì động lực. Bằng cách sử dụng các công cụ kiểm tra tính cách như Big Five chúng ta có thể hiểu rõ hơn về chính mình, từ đó xây dựng kế hoạch hành động phù hợp để khơi lại cảm hứng sống.

Quan trọng hơn, việc thấu hiểu bản thân không chỉ giúp vượt qua trạng thái mất động lực mà còn mang lại sự tự tin và ý nghĩa lâu dài trong cuộc sống. Trong hành trình này, hãy nhớ rằng thay đổi bắt đầu từ chính bạn – và động lực cũng vậy.

Mr. Phan Bảo