Bạn có bao giờ cảm thấy mình đang chìm vào một hố sâu không đáy, mà không biết làm thế nào để thoát ra? Bạn có từng cảm thấy mọi thứ xung quanh trở nên vô nghĩa và mờ nhạt? Trầm cảm không phải là trạng thái buồn bã tạm thời mà là một rối loạn tâm lý nghiêm trọng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Hiểu đúng về trầm cảm là bước đầu tiên để bạn có thể kiểm soát và thoát ra khỏi nó.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá trầm cảm từ góc nhìn tâm lý học và phân biệt nó với trạng thái buồn chán thông thường. Chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu nhận diện và những bước đầu tiên bạn có thể thực hiện để cải thiện trạng thái tinh thần của mình.

1. Trầm cảm là gì?
Định nghĩa theo góc nhìn tâm lý học – Trầm cảm là một rối loạn tâm lý nghiêm trọng ảnh hưởng đến cảm xúc, tư duy và hành vi của một người. Người mắc trầm cảm thường cảm thấy buồn bã, mất hứng thú với các hoạt động hàng ngày và có thể gặp khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.
Những hiểu lầm phổ biến về trầm cảm:
- Trầm cảm không chỉ là trạng thái buồn chán tạm thời mà là một tình trạng kéo dài và ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tinh thần.
- Trầm cảm không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối hay thất bại cá nhân, mà là một rối loạn tâm lý (hay mất kiểm soát về cảm xúc, cảm giác và suy nghĩ) cần được điều trị và hỗ trợ từ chuyên gia.
2. Nguyên nhân gây trầm cảm
Trầm cảm không phải là một hiện tượng đơn lẻ mà là kết quả của nhiều yếu tố phức tạp kết hợp lại. Hiểu rõ nguyên nhân gây trầm cảm giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan và toàn diện hơn về vấn đề này. Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội có thể gây ra trầm cảm, cũng như cách tính cách cá nhân ảnh hưởng đến nguy cơ mắc trầm cảm.
Yếu tố sinh học:
- Trầm cảm có thể do sự mất cân bằng hóa học trong não, ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và dopamine.
Yếu tố tâm lý & xã hội:
- Áp lực công việc, gia đình và mối quan hệ có thể góp phần gây trầm cảm.
- Những trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ, căng thẳng kéo dài và thiếu hỗ trợ từ người thân hoặc xã hội cũng có thể là nguyên nhân.
Sự ảnh hưởng của tính cách đến nguy cơ trầm cảm theo mô hình Big five:
- Điểm cao ở Tâm lý thần kinh (Neuroticism) có thể khiến bạn dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc tiêu cực và dễ mắc trầm cảm.
- Điểm thấp ở Stress Tolerance (Chịu đựng áp lực thấp) làm giảm khả năng đối phó với căng thẳng, tăng nguy cơ mắc trầm cảm.

3. Nhận diện các dấu hiệu của trầm cảm
Các triệu chứng về tinh thần và thể chất:
- Cảm giác buồn bã, tuyệt vọng kéo dài.
- Mất hứng thú với các hoạt động mà bạn từng yêu thích.
- Mệt mỏi, thiếu năng lượng.
- Khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
- Thay đổi cân nặng hoặc cảm giác ăn uống không ngon miệng.
- Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi.
Mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân và công việc:
- Trầm cảm có thể làm giảm hiệu suất làm việc, gây khó khăn trong các mối quan hệ và làm suy giảm chất lượng cuộc sống.

4. Bạn có thể làm gì? – Giải pháp hỗ trợ cho người Trầm Cảm
Bước đầu tiên: Thừa nhận vấn đề và tìm kiếm sự hỗ trợ
- Đừng ngần ngại thừa nhận rằng bạn đang gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần và cần sự giúp đỡ. Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình hoặc chuyên gia tâm lý.
Thực hiện bài kiểm tra Trait-Map® hoặc Big Five để đánh giá các yếu tố tính cách ảnh hưởng đến cảm xúc tiêu cực:
- Trait-Map® và Big Five là những công cụ hữu ích giúp bạn xác định những yếu tố tính cách ảnh hưởng đến cảm xúc và trạng thái tinh thần của mình. Bằng cách nhận diện và hiểu rõ các yếu tố này, bạn có thể bắt đầu thay đổi những niềm tin cố hữu và tìm kiếm những giải pháp hiệu quả để cải thiện trạng thái tinh thần.
Xem thêm: #Hướng dẫn khai thác mô hình đánh giá tính cách Big-Five (Free)
Kết luận
Việc hiểu rõ về trầm cảm và những yếu tố ảnh hưởng đến nó là bước đầu tiên để kiểm soát và cải thiện sức khỏe tinh thần. Hãy thừa nhận vấn đề, tìm kiếm sự hỗ trợ và sử dụng các công cụ như Trait-Map® và Big Five để hiểu rõ hơn về bản thân và bắt đầu hành trình thay đổi tích cực.
Xem thêm Khóa học trực tuyến: #Giải mã tính cách và Phát triển bản thân cùng Trait-Map®
Tiểu Ái.